فک خزری با نام علمی Pusa Caspica و نام انگلیسی Caspian Seal، تنها در دریای خزر و رودخانه‌های منتهی به آن (مانند ولگا و اورال) زندگی می‌کند. فک خزری به‌طور میانگین 1.5 متر طول و 80 کیلوگرم وزن دارد و یکی از کوچک‌ترین انواع فک به‌شمار می‌رود. ساحل‌نشینان کشور، به این جانور، سگ آبی می‌گویند.
این گونه فک در میان 1000 نوع جاندارِ دریای خزر، تنها پستاندار این دریاچه به‌شمار می‌آید و جانوری حائز اهمیت برای اکوسیستم دریای خزر است؛ تا جایی که حتی مدفوع آن نیز یک منبع غذایی در دریاست و نابودی آن، می‌تواند اکوسیستم را به خطر بیندازد. فک‌های دریای خزر، مهاجرت سالانه‌ی منظمی دارد. این جانوران با افزایش دمای آن به بخش‌های عمیق‌تر و خنک‌تر آب مهاجرت می‌کنند و در تابستان، پاییز و بهار، بیشتر در آب‌های نیمه‌ی جنوبی خزر سکنی می‌گزینند؛ ولی در زمستان برای زایمان به مناطق یخ‌زده در شمال این دریاچه مهاجرت می‌نمایند.
زندگی فک خزری را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره‌ی اول، مربوط به جفت‌گیری و فعالیت‌های تولیدمثلی است. دوره‌ی دوم، زمان موریزی و دوره‌ی آخر، فصل مهاجرت و جست‌وجوی غذاست. فک‌های خزری معمولاً برای غذا به بخش‌های میانی و جنوبی دریای خزر (از جمله ایران، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان) مهاجرت می‌کنند.
تغذیه‌ی فک‌های خزری
تغذیه‌ی فک خزری، عمدتاً از ماهی‌ها و گاهی از سخت‌پوستان است. نوع ماهیان مورد تغذیه‌ی فک‌ها، بسته به فصل، بسیار متنوع و متفاوت است. فک‌های بالغ روزانه بین 2 تا 3 کیلوگرم ماهی مصرف می‌کنند؛ بنابراین، هر فک در طول سال حدوداً 1 تن ماهی می‌خورد. نوع تغذیه‌ی فک‌های خزری، منجر به تجمع مواد شیمیایی و مضر از جمله فلزات سنگین و سموم در بدن آن‌ها می‌شود.
رفتارشناسی فک‌های خزری
فک‌ها، پستاندار و فاقد آبشش هستند و برای تنفس باید به سطح آب بیایند. این جانوران می‌توانند تا 1 دقیقه در عمق 50 متری باقی بمانند؛ ولی در موارد خاص، حضور فک‌ها تا عمق 150 متری و با زمان‌های طولانی‌تر نیز گزارش شده‌است. فک پس از بازگشت به سطح آب باید مدتی را جهت تجدید قوا استراحت کند.
در زمستان و تابستان و در طی دوره‌ی جفت‌گیری، فک‌ها در دسته‌جات بزرگ قابل مشاهده هستند؛ اما در زمان‌های دیگر سال به تنهایی زندگی می‌کنند. در تابستان‌ها، فک‌ها در هنگام نزدیک‌شدن با ایجاد صداهای بلند و تکان‌دادن شدید دم، به‌هم‌دیگر اخطار می‌دهند. دلیل این رفتار فک‌ها هنوز ناشناخته است.
تولیدمثل فک‌های خزری
فک‌های نر و ماده، جانورانی تک‌همسر هستند. در اواخر پاییز، فک‌های خزری جهت تولیدمثل به مناطق شمالی دریای خزر که دارای عمق کم‌تر و آب یخ‌زده است مهاجرت می‌کنند. دوره‌ی بارداری این جانوران حدوداً 11 ماه طول می‌کشد و نوزاد متولدشده، 5 کیلوگرمی و سفیدرنگ است که به مرور زمان، تیره‌تر می‌گردد. پس از دوره‌ی جفت‌گیری، فک‌ها دوباره به قسمت جنوبی دریای خزر بازمی‌گردند.
حیوان ماده بین سنین پنج تا هفت‌سالگی و فک‌های نر در سن شش یا هفت‌سالگی به بلوغ جنسی می‌رسند.
